ورشکستگی و نقش مشاوره حقوقی در تسهیل آن

حتما بارها و بارها واژه ورشکستگی یا شخص ورشکسته را شنیده اید. ورشکسته به کسی گفته میشود که از پرداخت بدهی ها و دیون خود عاجز شده باشد. البته واژه ورشکسته طبق قانون برای تجار به کار برده میشود. یعنی در صورتیکه شخص بدهکار تاجر نباشد عنوان ورشکسته برای او به کار برده نخواهد شد.

تجار در صورت عدم توان پرداخت بدهی ها میتوانند برای اعلام ورشکستگی و اثبات آن از یک مشاور حقوقی بهره بگیرند. بنابراین توصیه میشود قبل از هر اقدامی در زمینه ورشکستگی با یک مشاور حقوقی متخصص خبره مشورت نمایید.

معنا و مفهوم ورشکستگی

ماده 412 قانون تجارت ایران در مورد ورشکستگی بوده و آن را این‌گونه تعریف میکند: «ورشکستگی شرکت تجاری و یا تاجر در نتیجه توقف از تادیه (ادای) وجوهی که بر عهده آن است، حاصل می‌گردد.»

به عبارت دیگر توقف یا ورشکستگی وضعیتی است که تاجر به جهت از دست دادن مال یا عدم دسترسی به اموال خود توانایی پرداخت دیون و بدهی های خود را ندارد و در پرداخت بدهیهایش توقف ایجاد میشود. عدم دسترسی تاجر به اموال خود یعنی  لزوما مجموع داراییهای تاجر کم‌تر از بدهیها نباشد بلکه اموال او در رهن بانک باشد یا به هر دلیل دیگری امکان دسترسی به آنها و پرداخت بدهیهای خود از این طریق را نداشته باشد.

هدف قانونگذار از ورشکستگی رعایت عدالت بین طلبکاران متعدد و وصول طلب ایشان به نسبت طلب هر یک است.

طبق قانون ورشکستگی به چند نوع تقسیم می شود و مشاوره حقوقی برای آن چه کاربردی دارد؟

• ورشکستگی عادی: در ورشکستگی عادی تاجر به شخصه نقشی در ورشکستگی ندارد و بهخاطر مسائل اقتصادی کشور، تحریم، نوسانات بازار ارز و ... سرمایهاش را از دست میدهد ورشکست شده و توان پرداخت بدهی و دیون خود را ندارد. اگر تاجر با این وضعیت روبه‌رو شد سه روز مهلت دارد تا با همراه داشتن صورت حساب دارایی و دفاتر تجاری خود به دادگاه عمومی محل اقامت خود مراجعه کند. در این صورت قانونهایی که برای حمایت از تجار ورشکسته وجود دارد برای شخص به کار گرفته خواهد شد.
• ورشکستگی به تقصیر: زمانی ورشکستگی تاجر از نوع تقصیری است که تاجر به دلیل اشتباهات خود سرمایهاش را از دست داده باشد و به خاطر خطاها و اشتباهات محاسباتی دیگر توان پرداخت دیون خود را نداشته باشد. در مورد ورشکستگی به تقصیر در ماده ۵۴۱ و ۵۴۲ قانون تجارت مورادی که مصداق ورشکستگی به تقصیر هستند آورده شده است.
• ورشکستگی به تقلب: همان‌طور که از نامش پیداست تاجر از روی عمد و به قصد برخی از اموال خود را پنهان کرده یا دفاتر خود را دستکاری میکند تا خود را ورشکسته نشان دهد و از پرداخت بدهیها شانه خالی کند. ماده ۵۴۹ قانون تجارت در مورد ورشکستگی به تقلب است. 

بر اساس ماده 670 قانون مجازات اسلامی شخصی، مجازات شخص محکوم به ورشکستگی به تقلب حبس از یک سال تا 5 سال است. ورشکستگی به تقصیر و ورشکستگی به تقلب مستلزم تعقیب کیفری هستند.

شرایط ضروری جهت تحقق ورشکستگی و کمک مشاوره حقوقی برای آن

1- تاجر بودن

2- توقف از پرداخت بدهی که در این زمینه باید به این نکته توجه نمود که بدهی باید غیر مشروط و مسلم باشد همچنین میتواند دین تجاری یا مدنی نیز بوده باشد و این‌که تنها عدم پرداخت یک بدهی کافی است.

اگر میخواهید بدانید شرایط ورشکستگی را دارید یا خیر و باید چه اقداماتی انجام دهید با یک مشاور حقوقی متخصص مشورت نمایید.

چند نکته در خصوص ورشکستگی و شرایط استفاده از مشاوره حقوقی

• امر تصفیه امور ورشکسته بر عهده اداره تصفیه امور ورشکستگی است. در صورتی که در منطقه تاجر چنین ادارهای نباشد به عهده مدیر تصفیه ای است که توسط دادگاه صادرکننده حکم ورشکستگی منصوب می شود و یک عضو ناظر به انتخاب دادگاه بر اعمال مدیر تصفیه نظارت دارد.
• منظور از تصفیه امور ورشکسته جمع آوری و تعیین مقدار اموال ورشکسته، نقد کردن این اموال و تقسیم آن میان طلبکاران تاجر ورشکسته است در واقع تصفیه اموال پس از ورشکستگی تاجر مطرح میشود.
• تصفیه امور ورشکسته در ایران براساس قانون تجارت ایران و قانون اداره امور ورشکستگی انجام میشود.
• تاجر ورشکسته و متوقف شده مکلف است خود را در اختیار اداره تصفیه بگذارد مگر این‌که صریحا از این تکلیف معاف شده باشد.
• جهت جلوگیری از اقدام تاجر به انتقال بخشی از اموال خود که ممکن است آنها را از اداره تصفیه پنهان کرده باشد اداره تصفیه میتواند از اداره پست تلگراف و گمرک بخواهد تا کلیه بستهها و مراسلات تاجر را به اداره تصفیه بفرستند اما خود تاجر نیز میتواند در هنگان بازکردن بستهها حضور داشته باشد.
• اداره تصفیه طلبکاران را در اولین جلسه فراخوانده و نظر آنها را جویا میشود ولی تصمیم نهایی با این اداره خواهد بود.

همان‌طور که اشاره کردیم موضوع ورشکستگی پیچیده و دارای روال قانونی تخصصی است که اکثریت قریب به اتفاق تجار از آنها آگاهی ندارند. اگر در شرایطی هستید که میخواهید برای ورشکستگی اقدام کنید برای کسب اطلاعات دقیقتر در مورد ورشکستگی و شرایط ان چگونگی پرداخت دیون و حق و حقوق خود باید با یک مشاور حقوقی متخصص در زمینه ورشکستگی مشورت کنید.

منبع: https://magerta.ir/news/online-legal-advice/